Eksmisja małżonka z mieszkania własnościowego – kiedy jest możliwa?

Eksmisja małżonka z mieszkania własnościowego możliwa jest – wbrew powszechnej opinii – nie tylko po rozwodzie, choć jest to rzeczywiście okoliczność najczęstsza. Eksmisja może być orzeczona przez sąd również w trakcie trwania małżeństwa, a także na przykład w przypadku separacji.

Co do zasady, eksmisja małżonka z mieszkania własnościowego orzekana jest w jednej z następujących okoliczności: separacja, rozwód lub przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Jeżeli mieszkanie nie pozostaje własnością małżonków (jest przez nich wynajmowane), eksmisja może nastąpić również w ramach ochrony praw lokatorów. Co istotne, w żadnej z tych spraw (eksmisja przy/po rozwodzie, w trakcie separacji, w związku z przemocą domową czy ochroną lokatorów) orzeczenie o eksmitowaniu małżonka nie jest „automatyczne”. Zawsze trzeba o to wnieść pozew do właściwego sądu.

Rozwód lub separacja i związana z tym eksmisja małżonka z mieszkania własnościowego

W przypadku sprawy rozwodowej lub wniosku o separację i wyroków w tych postępowaniach sąd nie orzeka o eksmisji jednego z małżonków, jeśli nie występują szczególne okoliczności i/lub nie było pozwu o taką eksmisję. Zgodnie z przepisami KRO (Kodeks rodzinny i opiekuńczy) określa się bowiem jedynie sposób i zasady korzystania ze wspólnie zajmowanego lokalu.

Eksmisja małżonka w trakcie rozwodu

Jeżeli małżonek znacząco utrudnia swoim nagannym postępowaniem wspólne zamieszkiwanie (nadużywanie alkoholu, przemoc, awantury etc.), o jego eksmisję można wnioskować już w trakcie sprawy rozwodowej, łącząc to z pozwem o rozwód lub składając do sądu osobny wniosek. Niezbędne jest w takiej sytuacji oczywiście właściwe uzasadnienie i udowodnienie, iż zachowanie współmałżonka kwalifikuje dany przypadek do szczególnego potraktowania go. Na tym etapie bardzo często niezbędna jest pomoc dobrego prawnika wyspecjalizowanego w prawie rodzinnym, który w pozwie o eksmisję (lub o rozwód z eksmisją) umiejętnie nakreśli sądowi zaistniałą sytuację oraz pomoże (powodowi lub powódce) w zgromadzeniu odpowiednich materiałów dowodowych dla sądu.

Jeśli właśnie starasz się o rozwód z alkoholikiem i wymeldowanie go ze wspólnie zajmowanego mieszkania lub jesteś w innej trudnej sytuacji, która wymaga zabezpieczenia eksmisji w rozwodzie, skontaktuj się z nami. Wstępną konsultację uzyskasz już podczas pierwszej, niezobowiązującej do niczego rozmowy telefonicznej >>

Warto dodać tym miejscu, że eksmisja małżonka w trakcie rozwodu (a także niezależnie od niego) możliwa jest do przeprowadzenia w sytuacji, w której do zajmowanego wspólnie lokalu rozwodząca się (lub nie) para ma równe prawa (na przykład wspólna własność i eksmisja małżonka z mieszkania własnościowego należącego do obojga albo wspólne wynajmowanie mieszkania i eksmisja z tytułu ochrony praw innych lokatorów.). Jeżeli natomiast mieszkanie jest elementem majątku osobistego małżonka (wyłączna własność), którego powód lub powódka chce eksmitować, sprawa się komplikuje – eksmisja w takiej sytuacji nie jest bowiem możliwa. Nie może ona dotyczyć również lokalu służbowego przydzielonego pozwanemu lub pozwanej.

Eksmisja małżonka po rozwodzie

Nakaz eksmisji po rozwodzie z mieszkania własnościowego jest zwykle konsekwencją podziału majątku wspólnego byłych małżonków. Sąd na wniosek strony, której przypadło mieszkanie orzeka o eksmisji drugiego z małżonków. Jeżeli podział majątku nie jest natomiast rozstrzygany przed sądem, a ustalany jedynie na podstawie umowy zawieranej przez rozwodników przed notariuszem, sporządza się zwykle stosowne zobowiązanie do opuszczenia w określonym terminie zajmowanego wspólnie lokalu przez jedną ze stron.

Więcej o warunkach separacji i rozwodu oraz podziale majątku i wszystkich innych okolicznościach formalnego i faktycznego rozstania się małżonków znajdziesz w naszym serwisie, w zakładce Rozwód i separacja >>

Eksmisja małżonka z mieszkania własnościowego w przypadku przemocy w rodzinie

Niezależnie od rozwodu, można również wnosić do sądu o eksmisję małżonka (obecnego lub byłego) na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. W tym przypadku tytuł prawny do zajmowanego lokalu oraz to, czy dane mieszkanie jest elementem majątku wspólnego czy też nie, ma nieco mniejsze znaczenie. Przesłanką do wydania nakazu eksmisji (nawet osoby, która jest wyłącznym właścicielem mieszkania) jest bowiem stosowanie przemocy domowej, która wspólne zamieszkiwanie czyni szczególnie uciążliwym lub wręcz niemożliwym z punktu widzenia ofiary lub ofiar tejże przemocy. Na eksmisję z tego tytułu można liczyć dość szybko, ponieważ prawo zobowiązuje w tym przypadku sąd do błyskawicznego działania i wszczęcia postępowania już w ciągu miesiąca od złożenia przez stronę poszkodowaną stosownego pozwu.

***

Więcej informacji na ten temat znajduje się w poniższych aktach prawnych:

Kodeks rodzinny i opiekuńczy,
Ustawa o ochronie praw lokatorów,
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.